Προσφυγή

Προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά της απόφασης παραχώρησης στο ΤΑΙΠΕΔ υγροτόπων & ακτών στις Κυκλάδες

Με βάση και την απάντηση της Επιτροπής στην ερώτηση του Ν. Χρυσόγελου για τη μεταβίβαση στο ΤΑΙΠΕΔ προστατευόμενων υγροτόπων και ακτών στις Κυκλάδες

Πολύ σημαντική για την προστασία της βιοποικιλότητας και της υδατικής ισορροπίας των νησιών μας θεωρούμε την πρόσφατη προσφυγή στο ΣτΕ είκοσι δύο πολιτών από τη Νάξο, Πάρο και Αντίπαρο, με την οποία ζητείται η ακύρωση της  πρόσφατη απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης (Φ.Ε.Κ. 1020/24-5-13), με την οποία το ΤΑΙΠΕΔ ανέλαβε να διαχειρίζεται και να εκποιεί 8 περιοχές σημαντικής οικολογικής αξίας στις Κυκλάδες.

Στην κινητοποίηση για την υποβολή της προσφυγής δραστηριοποιηθήκαμε ενεργά εδώ και δύο μήνες. Συμβάλλαμε επίσης στην σύνταξη της αίτησης ακύρωσης, με την οικονομική συμπαράσταση των Οικολόγων Πράσινων και την εθελοντική νομική υποστήριξη του Κώστα Διάκου – εκλεγμένου Περιφερειακού Συμβούλου στην Αττική.

Υπενθυμίζουμε ότι η μεταβίβαση αφορά περιοχές σημαντικής οικολογικής αξίας σε 5 νησιά και πιο συγκεκριμένα: 4 περιοχές υγροτόπων σε Νάξο, Μήλο και Άνδρο που βρίσκονται εντός ορίων περιοχών Natura 2000 (Ειδικές Ζώνες Διατήρησης, από τις οποίες οι 3 και εντός Ζωνών Ειδικής Προστασίας -περιοχών σημαντικών για τα Πουλιά), 1 υγρότοπο στη Νάξο που έχει χαρακτηρισθεί καταφύγιο άγριας ζωής, και 3 περιοχές υγροτόπων σε Πάρο – Αντίπαρο που έχουν χαρακτηρισθεί προστατευόμενοι ως μικροί νησιωτικοί υγρότοποι. Σημαντικά τμήματα των υγροτόπων αυτών καλύπτονται από οικότοπους ευρωπαϊκής προτεραιότητας, όπως αναλυτικά για κάθε περιοχή αναφέρεται στο επισυναπτόμενο Τεχνικό δελτίο.

Η σύνταξη της προσφυγής βασίστηκε και στην απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στη γραπτή ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου[1], ως ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο , με την οποία ζητήθηκε από την  Ευρωπαϊκή Επιτροπή να διευκρινίσει τη θέση της σχετικά με  την απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης και, πιο συγκεκριμένα, να απαντήσει αν θεωρεί μια τέτοια προοπτική συμβατή με την Ευρωπαϊκή νομοθεσία, αλλά και αν συνεχίζει να θεωρεί την προστασία των φυσικών περιοχών οικολογικής αξίας Natura 2000 ως ευρωπαϊκή προτεραιότητα, ή προτίθεται να τις θυσιάσει υπό τις πιέσεις της οικονομικής κρίσης και χρηματοπιστωτικών κέντρων.

Στην απάντησή του ο Επίτροπος Περιβάλλοντος, διευκρίνησε ότι  οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι μεταβολές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς των υγροτόπων δεν θα υποσκάπτουν τις ανάγκες διατήρησης των περιοχών και ότι οι τυχόν επακόλουθες εξελίξεις θα αξιολογούνται δεόντως και θα εγκρίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους. Υπογράμμισε επίσης ότι, σύμφωνα με τις εθνικές νομοθετικές διατάξεις, οι διαδικασίες ανάπτυξης/πώλησης ακινήτων υπάγονται, κατά περίπτωση, σε στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση, σύμφωνα με την οδηγία ΣΕΠΕ 2001/42/ΕΚ, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του οικείου περιβάλλοντος. Τέλος, η Επιτροπή στην απάντησή της, επιβεβαίωσε ότι θεωρεί τη διατήρηση και βιώσιμη διαχείριση του δικτύου Natura 2000 ως βασικό μέτρο προτεραιότητας για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020[2].

Σχετικά με την προσφυγή των πολιτών και την απάντηση της Επιτροπής στην υποβληθείσα  ερώτηση του ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά  «Είναι πάγια αλλά και συνέχεια επιβεβαιούμενη θέση μας  ότι είναι απαγορευτικό και μη αποδοτικό πλέον για τη χώρα μας να συνεχίσει ο τουρισμός στη βάση της οικοδόμησης νέων και μεγάλων τουριστικών υποδομών. Πιστεύουμε αντίθετα ότι η τουριστική δραστηριότητα των νησιών μας  θα πρέπει να αναπροσανατολιστεί επειγόντως στην υποστήριξη –αναβάθμιση της υπάρχουσας ιδιωτικής και συλλογικής υποδομής  και στη σύνδεση  με το περιβάλλον και την πολιτιστική ταυτότητα των περιοχών.

Η προστασία των περιοχών Natura και των μικρών υγροτόπων των νησιών είναι περισσότερο από αναγκαία στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης γιατί, πέρα από τις ωφέλειες  όσον αφορά την βιοποικιλότητα, μπορεί να αποδώσει πολλαπλά κοινωνικοοικονομικά οφέλη από τις ίδιες τις λειτουργίες των οικοσυστημάτων αυτών.

Για τους λόγους αυτούς δραστηριοποιούμαστε τόσο για την ακύρωση της απόφασης παραχώρησης των υγροτόπων του νησιού στο ΤΑΙΠΕΔ και την εκποίησή τους, αλλά και  για την ωρίμανση έργων προστασίας και ανάδειξης των πολύ σημαντικών αυτών φυσικών περιοχών σε πόλο ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού.

Επισυνάπτονται αναλυτικότερα:

• Η ανακοίνωση των 22 πολιτών για την προσφυγή στο ΣτΕ
• Ολόκληρο το περιεχόμενο της γραπτής ερώτησης που κατέθεσε ο Νίκος Χρυσόγελος για τις εκποιούμενες προστατευόμενες περιοχές Κυκλάδων –Υγρότοποι /περιοχές Natura
• Η απάντηση του κ. Potočnik εξ ονόματος της Επιτροπής
• Τεχνικό Δελτίο με πληροφορίες για τους υπό εκποίηση υγροτόπους των Κυκλάδων

________________________________ 

Περισσότερες πληροφορίες:     Χριστίνα Ευθυμιάτου 6941 527255

Η ανακοίνωση των 22 πολιτών για την προσφυγή στο ΣτΕ:

Στις 5 Σεπτεμβρίου, εμείς οι παρακάτω αναφερόμενοι 22 κάτοικοι /επιχειρηματίες της Νάξου, της Πάρου και της Αντιπάρου υποβάλαμε στο Συμβούλιο Επικρατείας αίτηση ακυρώσεως κατά:

-της Διυπουργικής Επιτροπής Αναδιαρθρώσεων και Αποκρατικοποιήσεων,

-των Υπουργών Οικονομικών, Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και

-του «Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου», 

για την υπ’αριθ. Αριθμ. απόφ. 234/13 (ΦΕΚ – 1020 Β/25-4-2013), με θέμα τη μεταφορά άνευ ανταλλάγματος στο ΤΑΙΠΕΔ ακινήτων του Ν. Κυκλάδων και ειδικότερα των νησιών Νάξου, Πάρου και Αντιπάρου. Οι παραχωρηθείσες εκτάσεις είναι νησιωτικοί υγρότοποι που τελούν υπό ειδικό καθεστώς προστασίας, αλλά και έχουν καταγραφεί ως περιοχές CORINE και Natura. Σύμφωνα και με τη νομολογία του Συμβουλίου Επικρατείας,  αποτελούν ευπαθή οικοσυστήματα και προστατεύονται απευθείας από το άρθρο 24 του Συντάγματος, από την ειδική νομοθεσία προστασίας του περιβάλλοντος (μικροί νησιωτικοί υγρότοποι) καθώς και από το ειδικό καθεστώς προστασίας των περιοχών του Δικτύου Natura και την οδηγία 92/43/ΕΚ για την προστασία των οικοτόπων.

Στο σκεπτικό της αίτησης περιλαμβάνονται τρεις λόγοι για την ακύρωση:

1. Η  παράβαση των προϋποθέσεων νόμιμης νομοθετικής εξουσιοδότησης, όπως προβλέπεται στο άρθρο 43 παρ.2 του Συντάγματος
2. Η παραβίαση της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης.
3. Η παραβίαση της οδηγίας 2001/42 του ΕΚ, σχετικά με την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σχεδίων και προγραμμάτων

Πιο αναλυτικά:

-Σε σχέση με την παραβίαση της αρχής της αειφόρου ανάπτυξης, τεκμηριώνεται από τους αιτούντες πολίτες ότι ουδεμία μέριμνα έχει ληφθεί με την προσβαλλόμενη πράξη για τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές παραμέτρους που υφίστανται από τη μεταβίβαση των επίμαχων εκτάσεων των νήσων Πάρου, Αντιπάρου και Νάξου στο ΤΑΙΠΕΔ. Αντίθετα, το Ελληνικό Δημόσιο μεταβιβάζει την περιουσία του σε μια Ανώνυμη Εταιρεία «για να συμβάλει στους εθνικούς δημοσιονομικούς και αναπτυξιακούς στόχους», χωρίς:

-να καθορίζει ποιοι είναι οι στόχοι αυτοί, αν και όφειλε να το πράξει,

-να διασφαλίζει την προστασία του περιβάλλοντος (το οποίο επίσης εμπίπτει στην έννοια του γενικότερου δημόσιου συμφέροντος όπως και η οικονομική ανάπτυξη) αλλά και την κοινωνική αποδοχή της οποιασδήποτε αξιοποίησης

Επιπλέον την περιουσία του αυτή το Ελληνικό Δημόσιο δεν την έχει καν αποτιμήσει σε χρήμα πριν τη μεταβιβάσει, προκειμένου να είναι σε θέση να γνωρίζει και αντίστοιχα να δημοσιοποιήσει σε κάθε ενδιαφερόμενο, αν η οποιαδήποτε  οικονομική αξιοποίηση υπηρετεί πράγματι το δημόσιο συμφέρον.

-Σε σχέση με την αναγκαιότητα προηγούμενης εκπόνησης Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, διαπιστώνεται από τους προσφεύγοντες ότι δεν γίνεται καμία αναφορά , παράλειψη η οποία υπογραμμίζει ακόμη περισσότερο την παντελή έλλειψη του Ελληνικού Δημοσίου να διασφαλίσει το γενικότερο δημόσιο συμφέρον από την επικείμενη αξιοποίηση των επίμαχων εκτάσεων που αποτελούν ευπαθή οικοσυστήματα. Μια τέτοια μελέτη, αν είχε συνταχθεί, θα μπορούσε να εξασφαλίσει την ενσωμάτωση των περιβαλλοντικών παραμέτρων  στον οικονομικό σχεδιασμό και προγραμματισμό για την αξιοποίηση των επίμαχων εκτάσεων. Με άλλα, λόγια, με την προσβαλλόμενη πράξη το Ελληνικό Δημόσιο μεταβιβάζει τη δημόσια περιουσία στο ΤΑΙΠΕΔ Α.Ε χωρίς να γνωρίζει καν τι είδους αξιοποίηση θα πραγματοποιηθεί κι αν αυτή θα συνάδει με το δημόσιο συμφέρον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η  παράλειψη αυτή επίσης έχει ως αποτέλεσμα να μην προηγηθεί η απαραίτητη διαβούλευση που απαιτούν οι διατάξεις της οδηγίας με το ενδιαφερόμενο κοινό και τους αρμόδιους φορείς και να μην έχει χορηγηθεί η σχετική πληροφόρηση, κατά παράβαση των κείμενων διατάξεων

Με την πρωτοβουλία μας αυτή, ως ευαισθητοποιημένοι πολίτες των νησιών, προσπαθήσαμε να δώσουμε τη νομική βάση για την ακύρωση μιας απαράδεκτης απόφασης. Στην προσπάθεια αυτή, η έγγραφη συμπαράσταση κι από άλλους πολίτες και φορείς των Κυκλάδων θα συμβάλλει, μια και έχουμε δικαίωμα να προσθέσουμε με δικόγραφο πρόσθετους λόγους.

Ολόκληρο το περιεχόμενο της γραπτής ερώτησης που κατέθεσε ο Νίκος Χρυσόγελος  

Εκποιούμενες προστατευόμενες περιοχές Κυκλάδων – Υγρότοποι /περιοχές Natura

Σύμφωνα με απόφαση της Ελληνικής Κυβέρνησης, η οποία δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. 1020/24-5-13, το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Ελληνικού Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) αναλαμβάνει να διαχειρίζεται και να εκποιεί εκτάσεις στα νησιά των Κυκλάδων που βρίσκονται εντός των ορίων περιοχών NATURA 2000. Ήδη το θέμα έχει ανακύψει με μια σειρά οικολογικά σημαντικών περιοχών σε όλη τη χώρα, έχει ξεκινήσει διαδικασία προκαταρκτικής ενημέρωσης υποψήφιων επενδυτών για «Δημόσιο ακίνητο στην περιοχή Λίμνες Αγίου Προκοπίου» στη Νάξο  και υπάρχουν πληροφορίες ότι επίκειται η εκποίηση κι άλλων εκτάσεων στις Κυκλάδες: 4 περιοχές υγροτόπων σε Νάξο, Μήλο και Άνδρο που βρίσκονται εντός ορίων περιοχών Natura -Ειδικές Ζώνες Διατήρησης, από τις οποίες οι 3 και εντός Ζωνών Ειδικής Προστασίας -περιοχών σημαντικών για τα Πουλιά, 1 υγρότοπος στη Νάξο που έχει χαρακτηρισθεί καταφύγιο άγριας ζωής, και 3 περιοχές υγροτόπων σε Πάρο –Αντίπαρο που έχουν χαρακτηρισθεί προστατευόμενες ως μικροί  υγρότοποι. Σημαντικά τμήματα των υγροτόπων αυτών καλύπτονται από οικότοπους προτεραιότητας.

Σύμφωνα με το άρθρο 11 παρ. 2 του Ν. 3986/2011 «δεν επιτρέπεται η αξιοποίηση δημοσίων ακινήτων, τα οποία εμπίπτουν στο σύνολό τους σε οικότοπους προτεραιότητας και σε περιοχές απόλυτης προστασίας της φύσης ή προστασίας της φύσης».

Ερωτάται η Επιτροπή:

1.            Έχει σχετική πληροφόρηση από τις αρμόδιες αρχές;

2.            Θεωρεί συμβατή με την Ελληνική και Ευρωπαϊκή νομοθεσία μια τέτοια προοπτική; Ενθαρρύνει μια τέτοια προοπτική ο εκπρόσωπός της στην Τρόικα;

3.            Συνεχίζει να θεωρεί την προστασία των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 ως Ευρωπαϊκή προτεραιότητα ή έχει αλλάξει την προσέγγισή της υπό την πίεση της οικονομικής κρίσης και χρηματοπιστωτικών κέντρων που απαιτούν αποπληρωμή των χρεών υπερχρεωμένων χωρών όπως η Ελλάδα, με κάθε θυσία, ακόμη και με εκποίηση φυσικών περιοχών ανεκτίμητης οικολογικής αξίας;

Η απάντηση του κ. Potočnik εξ ονόματος της Επιτροπής

E-008077/2013

 (13.8.2013)

Η Επιτροπή δεν έχει ενημερωθεί από τις ελληνικές αρχές σχετικά με την απόφαση που αναφέρεται από το Αξιότιμο Μέλος του Κοινοβουλίου σχετικά με τις χερσαίες περιοχές εντός του δικτύου Natura 2000 σε νησιά των Κυκλάδων, καθώς δεν υπάρχει απαίτηση για τέτοιου είδους πληροφορίες.

Η Επιτροπή δεν παρεμβαίνει σε αλλαγές ιδιοκτησίας γης εντός των περιοχών Natura 2000, αλλά οι ελληνικές αρχές θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι οι εν λόγω μεταβολές δεν υποσκάπτουν τις ανάγκες διατήρησης των περιοχών και ότι οι τυχόν επακόλουθες εξελίξεις θα αξιολογούνται δεόντως και θα εγκρίνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 της οδηγίας 92/43/ΕΟΚ για τους οικοτόπους[3]. Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η επιλογή του τι και σε ποιο βαθμό τα δημόσια στοιχεία ενεργητικού (συμπεριλαμβανομένων των ακίνητων περιουσιακών στοιχείων και επιχειρήσεων) θα ιδιωτικοποιηθεί, εναπόκειται εξ ολοκλήρου στα κράτη μέλη. Σύμφωνα με τις εθνικές νομοθετικές διατάξεις, οι διαδικασίες ανάπτυξης/πώλησης ακινήτων υπάγονται, κατά περίπτωση, σε στρατηγική περιβαλλοντική εκτίμηση, σύμφωνα με την οδηγία ΣΕΠΕ 2001/42/ΕΚ, ώστε να διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του οικείου περιβάλλοντος.

Η Επιτροπή θεωρεί τη διατήρηση και βιώσιμη διαχείριση του δικτύου Natura 2000 ως βασικό μέτρο προτεραιότητας για την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα με ορίζοντα το 2020[4]. Ένα υψηλό επίπεδο προστασίας των περιοχών που περιλαμβάνονται στο δίκτυο είναι αναγκαία επίσης στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονομικής κρίσης, καθώς αυτό θα τους επιτρέψει, επιπλέον των ωφελειών όσον αφορά την βιοποικιλότητα, να αποδώσει τα πολλαπλά κοινωνικοοικονομικά οφέλη από τις διάφορες οικοσυστημικές υπηρεσίες που προσφέρουν.

Τεχνικό Δελτίο με πληροφορίες για τους υπό εκποίηση υγροτόπους των Κυκλάδων:

1. ‘Έκταση 162 στρεμμάτων της περιοχής «Λίμνες Αγίου Προκοπίου», στο νησί της Νάξου.
2. Η περιοχή  βρίσκεται εντός των ορίων της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 “Κεντρική και Νότια Νάξος” (GR4220014) ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης  Ν. 33/2011-ΦΕΚ 60/Α/2011): Οικότοποι προτεραιότητας 1150, Παράκτιες λιμνοθάλασσες 76-95% κάλυψης
3. Έκταση 50 στρεμμάτων της περιοχής « Καλαντός», στο νησί της Νάξου. Η περιοχή  βρίσκεται εντός των ορίων της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 “Κεντρική και Νότια Νάξος” (GR4220014) ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης  Ν. 33/2011-ΦΕΚ 60/Α/2011) και εντός των ορίων της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 “Νότια Νάξος ” (GR 4220026.) ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας εντάσσεται δε σε Σημαντική Περιοχή για τα πουλιά  και μικρός νησιωτικός υγρότοπος  (Υ422NAX015 ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012)
4. Έκταση 27 στρεμμάτων της περιοχής « Ατένι Υδρούσσας», στο νησί της Άνδρου. Η περιοχή  βρίσκεται εντός των ορίων της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 “Άνδρος” (GR422001) ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης Ν. 3937/2011-ΦΕΚ 60/Α/2011) και εντός των ορίων της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 “Άνδρος: Κεντρικό και Νότιο Τμήμα” (GR 4220028) ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας,  έχει δε χαρακτηρισθεί ως Σημαντική Περιοχή για τα πουλιά GR 147
5. Έκταση 64 στρεμμάτων της περιοχής «Χιβαδολίμνη Πλάκας», στο νησί της Μήλου. Η περιοχή  βρίσκεται εντός των ορίων της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 “Νήσος Μήλος” (GR422000) ως Ειδική Ζώνη Διατήρησης  Ν. 3937/2011-ΦΕΚ 60/Α/2011) και εντός των ορίων της περιοχής του Δικτύου Natura 2000 “Δυτική Μήλος ” (GR 4220030) ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας, έχει δε χαρακτηρισθεί ως Σημαντική Περιοχή για τα πουλιά GR 152. (Οικότοποι προτεραιότητας : 1150 παράκτιες λιμνοθάλασσες 5-25% κάλυψης, 2250 θίνες των παραλίων με juniperus spp. <5-25%)
6. Έκταση 1091 στρεμμάτων της περιοχής «Αγερσανί –Λίμνη Αλυκής», στο νησί της  Νάξου. Η περιοχή της  Αλυκής έχει χαρακτηρισθεί καταφύγιο άγριας ζωής (Κ 784-ΦΕΚ 652/Β/2004). (Οικότοποι προτεραιότητας 1150, Παράκτιες λιμνοθάλασσες 51-75% κάλυψης, 2250 θίνες των παραλίων με juniperus spp. <5%, 1120 εκτάσεις θαλάσσιας βλάστησης με posidonia <5%).
7. Εκτάσεις 66 και 13 στρεμμάτων της περιοχής «Αλυκή Αγκαιριάς», στο νησί της  Πάρου, που έχουν χαρακτηρισθεί μικροί νησιωτικοί υγρότοποι (Υ422PAR003 ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012 αλλά και ΓΠΣ/ΣΧΟΟΑΠ/ΖΟΕ –φεκ 148/ΑΑΠ/2012) (Οικότοποι προτεραιότητας 1150, Παράκτιες λιμνοθάλασσες 26-50% κάλυψης)
8. Έκταση 20 στρεμμάτων της περιοχής «Παναγιά», στο νησί της  Αντιπάρου, που έχει χαρακτηρισθεί μικρός νησιωτικός υγρότοπος  (Υ422APR002 ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012 ). Οικότοποι προτεραιότητας 1150, Παράκτιες λιμνοθάλασσες 51-75% κάλυψης.